SKA Hakkında

Dünyamızı Dönüştürmek: Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi; 25 Eylül 2015’te, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda, Devlet Başkanlarının imzasıyla kabul edilmiştir. 2000-2015 yılları için BM tarafından ilan edilen Bin Yıl Kalkınma Hedefleri (MDG) sürecinin devamı niteliğindedir. MDG ile kaydedilen gelişmeleri sürdürmeyi ve eksik kalan hususları tamamlamayı hedeflemektedir. Küresel dayanışma ruhu içinde, özellikle en yoksul ve kırılgan durumda olanlar gözetilerek, kimseyi geride bırakmama prensibi doğrultusunda uygulanması gerekmektedir. Hükümetler, yerel yönetimler, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının yoğun eşgüdüm içerisinde olmaları beklenmektedir. Gündemin Amaç ve Hedeflerinin izlenmesi için belirli coğrafi bölgelerin (bölgesel ve ülkelerin (ulusal) spesifik ihtiyaç ve önceliklerini dikkate alan gösterge setlerinin belirlenmesi de 2030 Gündemi'nin prensipleri arasında yer almaktadır.

17 amaç 169 hedeften oluşan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını (SKA) ölçen göstergeler kapsamında;

• Mart 2016’da BM İstatistik Komisyonu (UNSC), SKA’ları ve karşılık gelen hedefleri ölçmek için IAEG tarafından önerilen küresel gösterge çerçevesini onayladı. Bu gösterge listesinde 241 tekrarlı (230 tekrarsız) gösterge yer alıyordu.
• Mart 2017’de yayımlanan revize listede 244 tekrarlı (232 tekrarsız) gösterge bulunuyordu.
• Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri için Kurumlar Arası Uzman Grup (IAEG-SDGs) çalışmaları sonucu 2020 Kapsamlı Revizyonuna göre yayımlanan revize listede 247 gösterge (231 tekrarsız) yer almaktadır (51. UNSC toplantısı, Mart 2020).
• 2022 yılında yapılan yıllık revizyon sonrası yayımlanan gösterge listesinde 248 (231 tekrarsız) gösterge yer almaktadır.

Gösterge çerçevesinde yıllık olası düzeltmeler ile 2025 yılında kapsamlı değişiklikler yapılacaktır. Revizyonlar bu süreçte metaveri ve sınıflamalar netleşene kadar devam edecektir. Bu bağlamda revizyonlar olabilmektedir.

Küresel gösterge çerçevesinin uygulanmasını kolaylaştırmak için, tüm göstergeler IAEG-SDGs tarafından metodolojik gelişim düzeylerine ve küresel düzeyde verilerin elde edilebilirliğine bağlı olarak aşağıdaki gibi üç grupta sınıflandırılmaktadır:

1. Grup (Tier 1): Kavramsal açıdan net, anlaşmaya varılan bir uluslararası tanımı mevcut ve düzenli olarak ülkeler tarafından üretilmekte olan göstergelerdir.

2. Grup (Tier 2): Kavramsal açıdan net, anlaşmaya varılan bir uluslararası tanım mevcut ve henüz ülkeler tarafından düzenli olarak üretilmeyen göstergelerdir.

3. Grup (Tier 3): Uluslararası standartlar tarafından kabul edilmemiş ve ülkeler tarafından düzenli üretilmeyen göstergelerdir.

Ulusal İstatistik Kurumlarının rolüne; gündem metninde, 48. BM İstatistik Komisyonu Kararı’nda ve CES Deklarasyonu’nda aşağıdaki biçimde vurgu yapılmıştır:

Gündem metni

“Yüksek düzeyli siyasi forumdaki izleme ve takip, Genel Sekreter tarafından BM Sistemi ile işbirliği içinde hazırlanacak yıllık izleme raporu ile gerçekleşecek; söz konusu rapor ulusal istatistik sistemleri tarafından üretilen verilerin oluşturduğu küresel gösterge çerçevesine dayanacaktır.”

BM İstatistik Komisyonu kararı (48. oturum, Mart 2017);

“Ulusal istatistik sistemlerinden elde edilen resmi istatistiklerin ve verilerin küresel gösterge çerçevesi için gerekli temeli oluşturduğunu... ve aynı zamanda ulusal istatistik ofislerinin, ulusal istatistik sisteminin koordinatörü olarak rolünü vurgulamaktadır.”

CES Deklarasyonu;

"Ulusal istatistik ofisleri, SKA'ların profesyonel, bağımsız ve tarafsız bir şekilde ölçümü için uzmanlıklarıyla katkıda bulunmaya kararlıdır."