| Hedef adı | Gıda hammadde piyasalarının ve türevlerinin etkin bir biçimde işlemelerini sağlamak için önlemler alınması ve gıda fiyatlarındaki aşırı değişkenliği sınırlandırmaya yardımcı olmak için gıda rezervleriyle ilgili bilgileri de kapsayan piyasa bilgilerine zamanında erişimin kolaylaştırılması |
|---|---|
| Gösterge adı | Gıda fiyat anomalileri göstergesi |
| Küresel / İkame gösterge | Küresel gösterge |
| Gösterge tanımı |
Gösterge, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kapsamında fiyatı takip edilen yedi temel gıda maddesinin (pirinç, buğday unu, bulgur, kuru fasulye, kırmızı mercimek, patates ve yumurta), uluslararası FAO metodolojisine göre anormal gıda fiyat artışlarını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Gösterge değeri, aşağıda verilen 3 aralık için : (IFPA)y < 0.5 ise normal fiyat değişimi, 0.5≤(IFPA)y < 1 ise orta derecede yüksek fiyat artışı, (IFPA)y ≥ 1 ise anormal fiyat artışı olarak değerlendirilmektedir. |
| Ölçü birimi | Yıllık Fiyat Anomali Gösterge Değeri |
| Mevcut kırılımlar | - |
| Hesaplama |
(CAGR)t=[P(t_B)/P(t_A) )^(1/(t_B-t_A )]-1 (IFPA)yt=[(CAGR)yt - ortalama(W_CAGR)_t] / σ(W_CAGR) P(t_B): Dönem sonundaki fiyat P(t_A): Dönem başlangıcındaki fiyat (t_B-t_A): A ve B dönemleri arasındaki ay cinsinden süre CAGR: Yıllık bileşik büyüme hızı ortalama(W_CAGR): Yıllık bileşik büyüme oranının ağırlıklı ortalaması σ(W_CAGR): Yıllık bileşik büyüme oranının ağırlıklı standart sapması (IFPA)y: Fiyat anormalliğinin yıllık göstergesi |
| Karşılaştırılabilirlik | Zaman içinde karşılaştırılabilirdir. Küresel metaveriye tam uyumlu şekilde üretilmiştir. |
| Revizyon | - |
| Diğer bilgiler | Gösterge değerleri FAO'nın hesaplama aracı ile hesaplanmıştır. |
| Veri kaynağı | Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE, 2003=100) fiyat ve endeks bilgileri |
| Veri kaynağı linki | https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=enflasyon-ve-fiyat-106&dil=1 |
Anketler için:
| Örneklem çerçevesi ve kapsam |
Nüfus kapsamı: Endeksin nüfus kapsamı; nüfusun gelir gruplarına veya coğrafi bölgelere göre herhangi bir ayırım yapılmadan, Türkiye içinde yaşayan toplam nüfus olarak belirlenmiştir. Coğrafi kapsam Hanehalklarının, yabancı ziyaretçilerin ve kurumsal nüfusun yurtiçinde yaptığı tüm nihai parasal tüketim harcamaları dikkate alınmıştır. Fiyat kapsamı: Endeksin fiyat kapsamı, satın alış fiyatları olarak tespit edilmektedir. Fiyatlar, vergiler dahil peşin ödemeler olarak belirlenerek, taksitli satışlar üzerinden fiyatlandırmalar veya anlaşmalı fiyatlar dikkate alınmamaktadır. |
|---|---|
| Örneklem büyüklüğü | 2003=100 temel yıllı TÜFE’de, yurtiçinde mal ve hizmet tüketmek amacıyla yapılan, tüm nihai parasal tüketim harcamaları esas alınmaktadır. Endekste 81 il merkezinin tamamını da içeren toplam 225 ilçeden fiyat derlenmektedir. TÜFE kapsamında ayda 27 980 işyerinden 550 632 fiyat derlenmekte ve 4 274 kiracı endeks kapsamında takip edilmektedir. |
| Uygulanan görüşme yöntemi | Tablet ile yüz yüze görüşme; idari kayıtlarla veri derleme |
| Anket uygulanan referans tarih/dönem | Cari ay için: Taze sebze ve meyveler, futbol maçına giriş ücreti, LPG, tüp gaz ve seçilmiş 16 gıda ürünü haftada bir kez ve diğer ürünler ayda iki kez derlenmektedir. Sigara, mücevher (altın), benzin ve mazot fiyatları ise günlük olarak takip edilmektedir. |
| Alan çalışmasının uygulama tarihi ve süresi | Cari yılın 12 ayının tümünde, madde çeşidi türlerine göre ay içinde her gün, ayda 4 ve madde sepetinin çoğu için ayda 2 kez veri derlenmektedir. |