| Hedef adı | Özellikle mali, ücret ve sosyal koruma politikaları olmak üzere politikaların benimsenmesi ve eşitliğin giderek daha çok sağlanması |
|---|---|
| Gösterge adı | Maliye politikasının yeniden dağıtım etkisi |
| Küresel / İkame gösterge | İkame (proksi) gösterge |
| Gösterge tanımı |
a) Harcanabilir gelir, vergiler ve transferler sonrası Gini katsayısı: Vergi ve transferler sonrası kullanılabilir gelire ilişkin Gini katsayısının hesaplanmasında kullanılabilir gelir kullanılmaktadır. Kullanılabilir gelir ise brüt gelirden vergiler ve sosyal güvenlik katkıları düştükten sonra elde edilmektedir.
b) Piyasa geliri, vergiler ve transferler öncesi Gini katsayısı: Vergi ve transferler öncesi piyasa gelirine ilişkin Gini katsayısının hesaplanmasında piyasa geliri kullanılmaktadır. Piyasa geliri ise temel gelir bileşenlerine hanehalkları tarafından alınan istihdama ilişkin transferler eklenerek elde edilmektedir. |
| Ölçü birimi | Sayı |
| Mevcut kırılımlar | - |
| Hesaplama | - |
| Karşılaştırılabilirlik | Zaman içinde karşılaştırılabilirdir. İkame gösterge olduğundan küresel metaveriden farklılık göstermektedir. |
| Revizyon | - |
| Diğer bilgiler | Maliye politikasının yeniden dağıtım etkisi göstergesi, kişi başına prefiskal (veya eşdeğer) gelirin Gini katsayısından, kişi başına postfiskal (veya eşdeğer) gelirin Gini katsayısının çıkarılması olarak tanımlanmaktadır. Prefiskal gelir, bir bireye (veya bir hane halkına) sadece piyasa ve özel kaynaklardan tahakkuk eden kümülatif gelir olarak tanımlanmaktadır. Postfiskal gelir ise, prefiskal gelirden doğrudan ve dolaylı vergiler, transferler ve dolaylı sübvansiyonların çıkarılması yoluyla hesaplanmaktadır. Örneğin, maliye politikasının yeniden dağıtım etkisi pozitif bir sayı (>0) ise, bu, maliye politikasının net etkisinin, Gini katsayısını- maliye politikası olmadığı duruma kıyasla (bir ekonomik karşı olgusal olarak değil, muhasebe anlamında)- düşürmek olduğunu gösterir. |
| Veri kaynağı | OECD (TÜİK, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması) |
| Veri kaynağı linki | https://www.oecd.org/social/income-distribution-database.htm |
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması
| Örneklem çerçevesi ve kapsam | Araştırmanın örneklem seçiminde kullanılan adres çerçevesi 2007 yılında oluşturulan ve güncelliği sağlanan Ulusal Adres Veri Tabanıdır. Örneklem çerçevesinin oluşturulması aşamasında veri tabanı ortalama 100 adres (80 ile 120 arası) ihtiva eden kümelere ayrılmıştır. Kurumsal nüfus olarak adlandırılan adreslerin yer almadığı çerçeve yılda iki kez güncel olarak oluşturulmaktadır. |
|---|---|
| Örneklem büyüklüğü |
2019 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nda toplam 26 732 hanehalkı ziyaret edilmiştir. Bu hanehalklarından; 24 924’ü ile anket yapılmış, geri kalan 1 808 hanehalkı ile çeşitli nedenlerle anket yapılamamıştır.
2020 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nda toplam 27 437 hanehalkı ziyaret edilmiştir. Bu hanehalklarından; 25 706’sı ile anket yapılmış, geri kalan 1 731 hanehalkı ile çeşitli nedenlerle anket yapılamamıştır. 2021 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nda toplam 28 064 hanehalkı ziyaret edilmiştir. Bu hanehalklarından; 26 289’u ile anket yapılmış, geri kalan 1 775 hanehalkı ile çeşitli nedenlerle anket yapılamamıştır. 2022 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nda toplam 27 918 hanehalkı ziyaret edilmiştir. Bu hanehalklarından; 26 436’u ile anket yapılmış, geri kalan 1 482 hanehalkı ile çeşitli nedenlerle anket yapılamamıştır. 2023 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nda toplam 27 825 hanehalkı ziyaret edilmiştir. Bu hanehalklarından; 24 932’si ile anket yapılmış, geri kalan 2 893 hanehalkı ile çeşitli nedenlerle anket yapılamamıştır. |
| Uygulanan görüşme yöntemi |
2019 yılında Bilgisayar destekli yüzyüze görüşme (CAPI) yöntemi uygulanmıştır. 2020 yılında Telefon destekli görüşme (CATI) yöntemi uygulanmıştır. 2021 yılında Bilgisayar destekli yüzyüze görüşme (CAPI) yöntemi uygulanmıştır. 2022 yılında Bilgisayar destekli yüzyüze görüşme (CAPI) yöntemi uygulanmıştır. 2023 yılında Bilgisayar destekli yüzyüze görüşme (CAPI) yöntemi uygulanmıştır. |
| Anket uygulanan referans tarih/dönem |
Gelir bilgilerinin referans dönemi “bir önceki takvim yılı”dır. Yani, 2019 uygulamasındaki gelir bilgileri 2018 yılına aittir.
|
| Alan çalışmasının uygulama tarihi ve süresi | İlgili yılın Mart - Temmuz dönemi |